دانشگاه خوارزمی اولین نهاد آموزش عالی در ایران است که با هدف اولیۀ آموزش معلمان تعلیم دیده، در سال 1297 شمسی در تهران دایر شده است. فلسفۀ وجودی این دانشگاه، به افزایش مدارس ایران پس از تأسیس دارالفنون بازمیگردد، زیرا با افزایش مدارس، به آموزگاران بیشتری نیز احتیاج بود. بنابراین، نخستین مؤسسۀ آموزش عالی کشور در 15 شهریور 1297 با ریاست دکتر میرزا ابوالحسن خان فروغی با نام «دارالمعلمین مرکزی» و برای تربیت آموزگاران ایرانی تأسیس شد.
این دانشگاه که به نوعی سرآغاز آموزش عالی در ایران به شمار میرود، در طول یک قرن از فعالیت خود، در نهایت به خوارزمی تغییر نام یافت، تحولات علمی-پژوهشی زیادی را نیز پشت سر گذاشت تا امروز به یکی از دانشگاههای صاحب نام ایران تبدیل شود و گامهای بلندی برای گسترش فعالیت در عرصۀ بینالمللی بردارد.
از آنجا که حفظ آثار معنوی و مادی دانشگاه خوارزمی، به نوعی حافظ بخشی از فرهنگ و تاریخ ملی و البته آموزش عالی در کشور است؛ در تابستان 1393 و با پیشنهاد آقای دکتر محمدعلی سبحان اللهی، رئیس دانشگاه خوارزمی، شورایی متشکل از رئیس و معاونان دانشگاه، تعدادی از اعضای هیأت علمی دانشگاه، نمایندگانی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، استانداری تهران، شورای شهر تهران و شهرداری تهران، با عنوان «شورای سیاستگذاری برگزاری مراسم یکصدمین سال تأسیس دانشگاه خوارزمی» تشکیل شد. طی سه سال گذشته، بیش از بیست جلسه از این شورا در حوزۀ ریاست دانشگاه خوارزمی برگزار شده است.
چند نمونه از اقدامات اولیۀ این ستاد برای برگزاری جشن یکصدمین سال تأسیس دانشگاه خوارزمی که در دست اقدام است:
- بازسازی و مرمت ساختمانهای قدیمی دانشگاه از جمله ساختمان پروین اعتصامی که بیش از 80 سال قدمت دارد و جزو میراث فرهنگی ثبت شدۀ کشور محسوب میشود.
- تخریب ساختمانهای مزاحم کنار ساختمان قدیمی برای استفادۀ بهینه و درست از این ساختمان و همچنین تبدیل شدن آن به یکی از جاذبههای گردشگری تهران.
- احداث باغ و آبنمای زیبای ایرانی روبه روی این ساختمان.
- ساخت سردر زیبای دانشگاه خوارزمی به عنوان اولین مؤسسۀ آموزش عالی کشور.
- تأسیس موزۀ آموزش عالی در دانشگاه خوارزمی (این موزه، تاریخ آموزش عالی در ایران و تاریخ دانشگاه خوارزمی و آثار و یادگارهای علمی و فرهنگی استادان را به صورت زنده و پویا به نمایش خواهد گذاشت و برنامه های هنری و فرهنگی در آن اجرا خواهد شد).
- ساخت سردیس تنی چند از بزرگان دانشگاه خوارزمی از جمله پروین اعتصامی، شهید رجایی، عبدالعظیم قریب بنیانگذار دستور زبان فارسی نوین، عبدالکریم قریب پدر علم زمینشناسی ایران و پرفسور مصاحب، پدر علم ریاضی ایران.
- ساخت مجسمۀ باشکوه و زیبای دانشمند بزرگ ایران، محمدبنموسی خوارزمی (که نام دانشگاه برگرفته از ایشان است).
- تدوین کتاب «تاریخ دانشگاه خوارزمی» توسط آقای دکتر فراستخواه.
- تهیه و تدوین «تاریخ شفاهی دانشگاه» توسط آقای دکتر بهادر باقری که از خاطرات و تجربیات ارزندۀ تنی چند از بزرگان و پیشکسوتان دانشگاه تهیه و فیلم و کتاب آن منتشر خواهد شد.
- ساخت سرود دانشگاه خوارزمی توسط دکتر پیروز ارجمند و دکتر بهادر باقری (این سرود نشان دهندۀ تاریخ و شأن و مقام علمی و فرهنگی این دانشگاه است.)
- طراحی لوگوی مراسم یکصدمین سال تأسیس دانشگاه.
- راه اندازی بخش صدمین سال در پرتال دانشگاه برای اطلاع رسانی.
- پیشنهاد راه اندازی باشگاه دانشگاههای 1919 (دانشگاههای صدسالۀ جهان) در دانشگاه خوارزمی برای ایجاد همکاریهای علمی و فرهنگی این دانشگاهها با یکدیگر.
- شروع ساخت ساختمان 15 طبقۀ آموزشی در تهران.
- تأسیس نخستین شهر سلولهای بنیادی جهان در دانشگاه (پردیس کرج).
- همایش بینالمللی Applied Biologyدر سال 2018 به مناسبت یکصدمین سال تأسیس دانشگاه خوارزمی برگزار خواهد شد.
- برگزاری کنفرانس بین المللی خوارزمی.
- برگزاری کنفرانس ها و همایشهای مختلف به مناسبت یکصدمین سال تأسیس دانشگاه.
- تهیۀ تقویم دانشگاه خوارزمی.
- تهیۀ تمبر دانشگاه خوارزمی.
- تهیۀ تابلوهای عکس استادان پیشکسوت دانشگاه خوارزمی برای گروههای آموزشی.
- تهیۀ دیوان نفیس اشعار پروین اعتصامی با مقدمه.
- تهیۀ اثری حجمی با "مفهوم معلم" جهت نصب در محوطۀ دانشگاه.
- برنامه ریزی برای تغییر نام خیابان خاقانی (شرق دانشگاه) به خیابان خوارزمی.
- برنامه ریزی برای تغییر خیابان خوارزمی به گذرگاه فرهنگی و علمی.
- برنامه ریزی برای تغییر مبلمان داخلی حیاط دانشگاه به شکلی که با قدمت و شأن آن سازگار باشد.
- پیگیری پیشنهاد تغییر نام ایستگاه مترو دروازه دولت به ایستگاه دانشگاه خوارزمی.
- برنامه ریزی برای فعالیت های گستردۀ علمی، فرهنگی و هنری دانشجویی.
- برنامه ریزی برای اعطای دکترای افتخاری به چند تن از بزرگان عرصۀ فرهنگ و دانش.